Czym jest rozwój pokryzysowy i jakie warunki muszą być spełnione by kryzys stał się źródłem pozytywnej zmiany i rozwoju?
WAŻNE! To nie kryzys sam w sobie gwarantuje rozwój ale to, co w wyniku kryzysu robimy, jaki wysiłek i strategie stosujemy by z kryzysem sobie poradzić!
To, czy człowiek przejdzie trudne i kryzysowe doświadczenia okaleczony czy wyjdzie z nich silniejszy zależy w największym stopniu od niego samego.
Wzrost potraumatyczny może być wynikiem zdarzeń niewiążących się z przeżyciami traumatycznymi.
Dlatego zamiennie stosuje się takie pojęcia jak „trauma”, „kryzys”, „wydarzenie wysoce stresujące”
[Tedeschi i Colhoun, 2004]
„Wzrost pokryzysowy to wszelkie pozytywne zmiany jakie dokonują się w człowieku, który podejmuje próby poradzenia sobie z następstwami skrajnie traumatycznych wydarzeń życiowych”
[Calhoun, Tedeschi, 2004]
Kryzys działa jak katalizator zmian. To w właśnie w sytuacjach nowych, trudnych, krytycznych w których zawiodły dotychczasowe sposoby i strategie radzenia sobie z trudnościami zachodzi konieczność reewaluacji procesów myślenia i działania, który uruchamia się potencjał wzrostu i rozwoju.
Wzrost pokryzysowy nie jest to tylko powrót do stanu równowagi, którego osoba doświadczała przed traumą/kryzysem, ale chodzi o pewnego rodzaju transformację, wejście na wyższy poziom aktywności (Calhoun, Tedeschi 2007)
Cztery charakterystyki wzrostu pokryzysowego:
- A. Pojawia się przede wszystkim w warunkach poważnego kryzysu a nie jakiegokolwiek stresu (musi to być rodzaj silnego wyzwania dla człowieka)
- B. W jego wyniku przechodzi się pewnego rodzaju transformację i uzyskuje wyższy niż przed kryzysem poziom funkcjonowania
- C. Wzrost traktowany jest jako skutek (efekt) radzenia sobie z kryzysem a nie jako mechanizm radzenia sobie po prostu
- D. Wymaga zmiany podstawowych założeń na temat życia danej osoby
W jaki sposób wykorzystać to w praktyce?
Na przykład do psychedukowania osób/klientów, że coś takiego istnieje, że trudne doświadczenia mogą z czasem przynieść coś dobrego, do przekierowania uwagi na pozytywne strony… jednocześnie tłumacząc, że to praca nad kryzysem przynosi takie efekty a nie kryzys sam w sobie – to na początek.
Nie każdy i nie zawsze może doświadczyć wzrostu pokryzysowego
Jakie warunki muszą być spełnione, aby nastąpił wzrost pokryzysowy?
